Lies, ik zat vandaag naar jouw podcast te luisteren waarin het ging om de cancel culture, de haat op social media en de enorme druk die jongeren ervaren tegenwoordig. Ikzelf kom nog uit het tijdperk van de inbelverbinding, een tijd met vrij weinig schermtijd. Mijn moeder legde zelfs een ‘logboek’ naast de computer neer om te voorkomen dat we niet te veel naar het vierkante scherm zouden staren. En toch zat ik natuurlijk stiekem tot ‘s avonds laat te msn-en met mijn nieuwste crush. Mijn eerste mobiele telefoon was een KPN Swing en zelfs toen ik studeerde had ik nog geen Smartphone tot mijn beschikking. Wat moet dat anders zijn voor jou. Een wereld met inbelverbinding moet voor jou ondenkbaar zijn, laat staan een studententijd zonder smartphone en social media!
Toen ik net ging studeren begon de Hyves en Facebook hype te groeien. Het bleek een handige tool om te connecten met mijn nieuwe vrienden en een ideale manier om op onderzoek uit te gaan naar een nieuwe fling – kwarrel noem jij dit. Waar het nog niet om draaide was het aantal likes, het aantal volgers en de esthetiek in de plaatjes. Als ik kijk naar wat er nu allemaal op het internet te vinden is, waar de standaard ligt en welke diepgaande betekenissen jongeren geven aan likes, tags en comments, ben ik eigenlijk best blij dat ik hier nog niet mee te maken had op jongere leeftijd. De druk die ik nu al voel om het perfecte plaatje te posten, likes te krijgen en online te moeten ‘groeien’ heeft ook bij mij al eens zeker tot onzekerheid geleid. Je laat je al snel meeslepen in de wereld die eigenlijk alleen virtueel bestaat en vergeet bijna waar het leven echt om draait; echte connecties, echte ervaringen en echte vriendschap. Hoe ga jij hiermee om? Als influencer zijnde, maar ook als jonge vrouw van 22?
Bro! Wat bijzonder om te lezen hoe jouw ervaring als scholier verschilt van die van mij. Ik kreeg mijn eerste telefoon best wel vroeg; volgens mij was ik een jaar of 11. Het was een roze Nokia (een “klapmobiel”), een grote hype op de basisschool, waarvan ik zelf de belminuten moest betalen. Ik heb doordat ik zo vroeg al ‘online’ was nooit echt meegekregen hoe het is om vriendschappen op te bouwen buiten mijn mobiele telefoon om: ik kreeg in de brugklas een Blackberry, waar ik mee kon pingen en WhatsAppen. MSN en Hyves heb ik wel kort gedaan, maar niet zo intensief als jij. Na dit Blackberry-tijdperk kreeg ik mijn eerste touch screen smartphone: een iPhone 4. De rest is geschiedenis.
Vanaf dat moment was Instagram de manier om vrienden te maken, je persoonlijkheid te tonen, te laten zien wat voor geweldig leven je wel niet had (not) en ook dé plek voor online shaming en pesten. Het is voor mij en mijn generatie altijd al een ding geweest wie de meeste likes kreeg, de mooiste plaatjes schoot of de meest esthetische stories kon maken. Ik ben daar best wel aan onderdoor gegaan: op meerdere momenten in mijn leven heb ik overwogen om er voor goed mee te stoppen en nooit meer om te kijken naar social media. Het probleem is echter dat je niet meer zonder kunt.
Als je niet op social media zit, mis je alles wat er gebeurt en kun je niet meepraten met de mensen om je heen. Mensen maken zich zorgen om je als je al een tijdje niet gepost hebt (hoe raar eigenlijk?) of als je te lang niet reageert op een WhatsApp’je. Bovenstaande is pas het voorstadium van wat er sinds een jaar heerst online: politieke correctheid, cancel culture en cultural appropriation. Allerlei termen die hiervoor niet relevant waren, maar nu niet meer ondenkbaar zijn. Het is niet alleen meer belangrijk hóe je je vertoont op social media (qua kleding en uiterlijke kenmerken), maar ook in hoeverre je opkomt voor minderheden (of juist niet). Ik sta volledig achter deze stroming, want het is dé manier om awareness te creëren, maar het zorgt wel voor extra druk op de ketel.
De cancel culture ligt op de loer en staat op ieder moment klaar om je te pakken: kijk maar naar BN’ers wiens imago hierdoor compleet geschaad is. Voor mij persoonlijk is social media niet meer wat het was, maar is het meer een plek geworden waarin iedereen een stem heeft, en dus ook een mening, die geventileerd moet worden, ondanks dat het andere mensen pijn zou kunnen doen. Want ja, op het internet is alles erg makkelijk.
Dit klinkt allemaal vrij negatief, maar social media heeft ook zeker een positieve kant: het grootste gedeelte van mijn netwerk heb ik opgebouwd door mijn bereik op Instagram en TikTok; het is een een bron van kennis en inzichten, en het zorgt ervoor dat je jezelf kunt uiten op een manier waarop jij dat wilt. Ik was niet in mijn positie gekomen waar ik vandaag ben, zonder mijn ouwe trouwe Instagram-pagina. Best gek hè?